 |
| Wnętrza Eltham Palace, Londyn |
Pałac Eltham to ciekawa posiadłość w miejscu średniowiecznego pałacu, położona w południowo-wschodniej części Londynu. Charakteryzuje się niezwykłym połączeniem stylów, a wraz z pięknym ogrodem stanowi interesujący obiekt warty zwiedzenia.
Uwaga! Miejsce intryguje tym mocniej, im więcej się o nim wie. I tym bardziej chce się do niego wrócić po pierwszej wizycie. Dlatego zanurzcie się w opowieści sięgającej setki lat, bo Eltham Palace ma przebogatą historię.
Pomiędzy XIV a XVI wiekiem stał tam otoczony fosą pałac królewski, w którym m. in. wychowywał się wraz z rodzeństwem przyszły Henryk VIII (znany potem m. in. z okrucieństwa, sześciu żon i utworzenia kościoła anglikańskiego). Pałac w Eltham był wtedy jednym z największych i najczęściej odwiedzanych rezydencji królewskich w kraju. Później jednak to Westminster, Greenwich i Hampton Court stały się pałacami, o które król dbał, podczas gdy Eltham został zaniedbany. Na początku XVI w. był udostępniony jako wiejska posiadłość flamandzkiemu malarzowi zatrudnionemu na dworze Karola I. Był nim wybitny Anthony van Dyck! Podczas wojny domowej (1642-1651) Eltham Place został znacznie naruszony i wkrótce stał się ruiną. Posłużył następnie jako gospodarstwo rolne, a Great Hall, czyli Wielka Sala została stodołą. W XIX w. służyła też jako kort tenisowy kryty dachem! Do dziś z całego średniowiecznego kompleksu ocalał właśnie ten budynek, niegdyś główna część pałacu. Jest wspaniałym przykładem ówczesnej architektury ze sklepieniem z piękną, dekoracyjną, dębową więźbą (jak w Westminster Hall).
Po dziesiątkach lat zaniedbań, w 1933 roku teren został wydzierżawiony na 99 lat bogatemu małżeństwu, którym byli Stephen i Virginia Courtauld. To dzięki nim została wyremontowana Wielka Sala. Do 1936 roku został przy niej wybudowany dom, który możemy dziś podziwiać. Jego właściciele zamieszkali w nim z dwojgiem bratanków. Budynek był odzwierciedleniem ich klasy, zamożności i pozycji społecznej.
Państwo Courtauld prowadzili życie towarzyskie. Wśród znamienitych gości posiadłości była królowa Maria (małżonka Jerzego V) oraz Elżbieta, królowa matka. Great Hall używany był jako ogromny pokój reprezentacyjny, sala koncertowa oraz podczas przyjęć, z których jedno było wydane aż na 430 osób. W czasie II wojny światowej mieszkali tam też goście gospodarzy, m. in. należący do rodziny minister oświaty R. A. Butler, gdzie napisał Ustawę o edukacji mocno reformującej brytyjskie szkolnictwo. To właśnie z powodu wojny, która wybuchła trzy lata po osiedleniu się w Eltham Palace, małżeństwo nie cieszyło się długo rezydencją. Dla mieszkańców na czas nalotów przygotowany był schron urządzony w piwnicy. W 1940 r. wschodni kraniec dachu Wielkiej Sali został uszkodzony przez 4 bomby. Gospodarze w obawie o swoje bezpieczeństwo wyjechali do Szkocji w 1944 r., a później osiedlili się w Południowej Rodezji, dzisiejszym Zimbabwe, gdzie mieszkali do końca życia.
Dzierżawę posiadłości państwo Courtauld przekazali Królewskiemu Korpusowi Edukacyjnemu Armii, któremu służyła do roku 1992 r. Odbywały się tam m. in. szkolenia kadetów. W 1995 r. obiekt przeszedł pod opiekę organizacji English Heritage i został udostępniony do zwiedzania. PAŃSTWO COURTAULD
Stephen Courtauld pochodził z bogatej rodziny, w której posiadaniu było imperium tekstylne będące wiodącym na świecie producentem włókien sztucznych. Żyjąc z posiadanych udziałów firmy Stephen nie musiał pracować i nigdy nie udzielał się w rodzinnym biznesie. Był za to darczyńcą wspierającym charytatywne i kulturalne przedsięwzięcia. Na przykład wniósł znaczny wkład w budowę studia filmowego Ealing Studios. Finansował też ekspedycje, na przykład na Grenlandię. Sam pasjonował się podróżami (własnym jachtem państwo Courtlauld płynęli z Południowej Afryki do Egiptu) i górską wspinaczką.
Virginia Courtauld z domu Peirano była córką zamożnego, włoskiego kupca okrętowego i prostej Rumunki. Od najmłodszych lat była śmiałą buntowniczką, osobą niezwykle ruchliwą, pełną życia i impulsywną. W wieku nastoletnim dała wytatuować sobie na nodze węża, którego wzór szedł od kostki do… nie wiadomo gdzie. Lubiła szokować, żyć po swojemu i roztaczała wyjątkowy czar. Znamienny jest tytuł jej biografii „Smocza dama” (The Dragon Lady, autorka Louisa Treger). Gdy poznała Stephena Courtaulda była pogardzana przez konwencjonalne społeczeństwo jako rozwódka (choć markiza po pierwszym mężu). Oboje byli wtedy po czterdziestce. Poważny i rozważny mężczyzna był krótko po zakończeniu I wojny światowej, w której brał udział, a za odwagę został odznaczony Krzyżem Wojskowym. Twierdził potem, że Virginia rozświetliła jego życie i stopiła jego zimną powierzchowność.
POSIADŁOŚĆ ELTHAM PALACE Bryła budynku mieszkalnego inspirowana była częściowo pałacem Hampton Court, natomiast wnętrza to arcydzieło XX wiecznego dizajnu w stylu art déco, które zaprojektowali zatrudnieni architekci uwzględniając najnowocześniejsze wówczas rozwiązania techniczne (n.p. centralne ogrzewanie gazowe, ogrzewanie podłogowe w łazienkach, elektryczne kominki, przyciskane dzwonki przywołujące służbę wbudowane w meble, centralny odkurzacz).
Art déco to styl wyszukany z odrobiną luksusu. To wysoka klasa oraz elegancja dzięki symetrii i spójności w całym projekcie z powtarzalnym, geometrycznym wzorem oraz najwyższą jakością materiałów poddanych wysokogatunkowej obróbce (meble na wysoki połysk, intarsje) i dbałość o detale.
UDOMOWIONY LEMUR MAH-JONGGLemur, który był jednym z domowników, może być ciekawostką dla dzieci zwiedzających Eltham Palace. Egzotyczne zwierzę zostało kupione w specjalnym dziale Harrodsa jako ślubny prezent pana Courtaulda dla żony. „Jongy” był ulubieńcem rodziny zabieranym nawet na rejsy po świecie.
OGRODYW 2017 r. ogrody Eltham Palace otrzymały złoty medal w konkursie Bloom Awards. Są piękne o każdej porze roku. Średniowieczne elementy są wplecione w krajobraz, ponieważ zachowano pozostałości dawnych murów. Jest tam też najstarszy działający most w Londynie, a część ogrodów jest w dawnej fosie.
Informacje praktyczne na temat Eltham Place Adres: Court Yard, London SE9 5QE W 2021 roku podstawowa cena za bilet na zwiedzanie wnętrz i ogrodu to £15.70. Osoby, które opłacają członkostwo w English Heritage (około 60 funtów na rok) maja tańsze lub zupełnie darmowe wejścia do wielu obiektów. --------------------------------- |
