 |
| Fot. 1 - Zielona budka przy Russell Square |
Na ulicach Londynu można spotkać niepozorne, ale charakterystyczne, podobnie wyglądające, małe, zielone domki. Najdłużej istniejący ma 145 lat, czyli jest starszy od Muzeum Historii Naturalnej i od Tower Bridge! Pochodzą one z czasów wiktoriańskich i powstały w szczególnym celu.
Pełniły funkcję małych schronisk, w których woźnice dorożek mogli schować się przed słońcem, deszczem, ogrzać się w zimie, posilić i wypić gorącą herbatę. Przed powstaniem zielonych domków odpoczywali oni w pubach, skąd czasem trudno było ich przywołać z powrotem do pracy. Poza tym konieczność pozostawienia na ulicy konia i pojazdu pociągała za sobą dodatkowy koszt – należało zapłacić komuś za ich pilnowanie.
 |
| Fot. 2 - Konne taksówki przy schronisku na Whitehall Place, 1887 r. |
Jako, że dwukołowe pojazdy były rodzajem taksówek, schroniska stawiane były przy drogach publicznych i z tego względu nie mogły zajmować więcej miejsca niż dorożka zaprzężona w konia, aby nie przeszkadzały w ruchu ulicznym.
W schroniskach panowały surowe zasady: zakazany był alkohol, hazard i przeklinanie.
 |
| Fot. 3 - Jedna z zielonych budek stawianych na przełomie XIX i XX wieku |
Z 61 chatek postawionych w obrębie 6 mil od Charing Cross przez fundusz Cabmen’s Shelter Fund do dziś zachowało się 13. Obecnie wszystkie są zabytkami II stopnia. Prototyp zbudowano w 1872 roku, a pierwsza właściwa budka powstała trzy lata później. W innych rejonach Londynu, dalej od centrum miasta, również funkcjonowały tego typu obiekty. Jeden z nich jest naprzeciwko stacji Ealing Broadway.
 |
| Fot. 4 - Schronisko taksówkarzy przy stacji Ealing |
Obecnie tylko niektóre z nich pełnią swą
pierwotną rolę schroniska dla taksówkarzy.
Takim wyjątkiem jest chatka na Ealingu. Jest to miejsce odrestaurowane w 2012 roku staraniem
samych kierowców i uratowane przed planem wyburzenia.
Wnętrze przypomina pomieszczenie kuchenne w zakładzie pracy. Są tam: stół, ławki, szafki, lodówka oraz sprzęty takie jak toster, mikrofalówka czy czajnik. Naczynia każdy kierowca posiada swoje i nie obawia się pozostawić ich tam na czas wykonywania swojej pracy.
Dziś zielone chatki stanowią głównie małe bary dostępne dla wszystkich, w których sprzedawane są napoje i przekąski. Niektóre z nich nie spełniają jakiejkolwiek użytkowej funkcji, tylko po prostu istnieją. Dla Anglików jednak takie nie używane obiekty, będące w zadowalającym stanie, nie są jedynie reliktem przeszłości, ale szanowanym historycznym dziedzictwem.
 |
| Fot. 5 - Embankment Place Cabmen's Shelter |
Ciekawostka:
W języku angielskim jednym z określeń taksówki jest cab. Zostało ono przejęte od rodzaju dorożki przeznaczonej na cele usługowe do przewozu ludności w mieście, którą był cabriolet.
 |
| Fot. 6,7,8, 9 (licząc od góry) - Każdy z 4 pojazdów to tradycyjna londyńska czarna taksówka, czyli black cab |
Lokalizacje londyńskich zielonych chatek Cabmen's Shelters:
1. Chelsea Embankment, SW3 – przy moście Albert Bridge
2. Embankment Place, WC2N - Nothumberland Ave przy zejściu z mostu Golden Jubilee Bridge
3. Grosvenor Gardens 8, SW1W – północno-zahodnia strona ogrodu
4. Hanover Square, Mayfair W1 – przy zachodniej stronie parku
5. Kensington Park Road, Nothing Hill W11 – przy zjeździe na Bulmer Mews
6. Kensington Road, SW7 – południowa strona Kensington Gardens, przy ulicy Hyde Park Gate
7. Pont Street, Belgravia SW1X - przy parku Cadogan Place
8. Russell Square, Bloomsbury WC1H - wschodni róg parku
9. St George’s Square, Pimlico SW1V - przy Lupus Street
10. Temple Place, WC2R
11. Thurloe Place 10a, Kensington, SW7 – naprzeciw
Victoria & Albert Museum
12. Warwick Avenue 42a, Little Venice W9 – przy stacji metra
13. Wellington Place, St John’s Wood, NW8 - przy północnym rogu St. John's Wood Church Gardens
14. Haven Green, W5 – naprzeciw stacji Ealing Broadway
Warto polubić
Nietypowy Londyn na Facebooku (<- kliknij link|),
bo jest tam jeszcze więcej ciekawostek!
Główne źródła informacji:
1. Strona internetowa The Cabbies Shelter Project https://www.cabbiesshelters.org/ (dostęp 12.10.2020)
2. Artykuł "Cabmen's shelters, London", strona internetowa Heritage and History https://www.heritageandhistory.com, 2009 (dostęp 11.10.2020)
3. Hasło "Cabmen Shelters", Heidi Schwartz, strona internetowa Conservation Wiki: https://www.designingbuildings.co.uk/wiki, 2020 (dostęp 11.10.2020)
Źródła fotografii:
Fot. 1, 5, 9 - zdjęcia własne
Fot. 2 - York & Son image, ok. 1887, English Heritage
Fot. 3 - Ilustracja z "Illustrated London News" z 20.02.1875 r., Peter Jackson Collection
Fot. 4 – Jakub Budzicz
Fot. 6 - https://dictionary.cambridge.org/pt/dicionario/ingles/hansom-cab
Fot. 7 - Hulton Archive/Stringer
Fot. 8 - Ilustracja z "Victorian and Edwardian horse cabs", Trevor May, Shire Library, Oxford, 2009