Scotland Yard to w tłumaczeniu Szkocki Dziedziniec. A przecież jest w Anglii, a nie w Szkocji!

Fot.1 - New Scotland Yard



Obecna lokalizacja siedziby londyńskiej Metropolitan Police (w języku polskim jest to Policja Metropolitalna lub Stołeczna) jest czwartym jej adresem. Określenie Scotland Yard dotyczy nazwy jej kwatery głównej, ale z biegiem czasu rozszerzyło się i dziś kojarzone jest nie tyle z budynkiem, ale ogólnie z londyńską policją, a głównie z jej wydziałem kryminalno-dochodzeniowym (detektywistycznym).

New Scotland Yard, jak nazywana jest oficjalnie każda kolejna siedziba zaczynając od drugiej (new znaczy nowy), znajduje się w budynku zwanym “Curtis Green Building”, w której nazwie Green (czyli zielony) nie oznacza koloru (elewacja jest przecież biała), a jest nazwiskiem jego architekta.
Komenda główna leży przy nabrzeżu Tamizy - Victoria Embankment, niemal naprzeciw London Eye po drugiej stronie rzeki.

Fot. 2 - Obecna siedziba główna Metropolitan Police - Curtis Green Building,
New Scotland Yard


Wcześniejszą siedzibą w latach 1967-2016 był wieżowiec niedaleko stacji Victoria, dziś już nie istniejący.

Fot. 3 - Trzecia siedziba New Scotland Yard
przy 10  Broadway


Do wieżowca policja przeniesiona była z trzech budynków, z których jeden z nich jest… obecną siedzibą. Dwa sąsiadujące to tzw. Norman Shaw Buildings, piękne budynki z czerwonej cegły powstałe na przełomie XIX i XX wieku. Obecnie są tam biura parlamentu i siedziba opozycji.

Fot. 4 - Norman Shaw Buildings - druga siedziba New Scotland Yard


Fot. 5 - Trzy budynki drugiej siedziby New Scotland Yard
(widok z mostu Westminster)


Pierwszą siedzibą londyńskiej policji założonej w 1829 roku był obiekt przy Whitehall Place nr 4.

Fot. 6 - Pierwsza siedziba Scotland Yardu
przy Whitehall Place

Fot. 7 - Charakterystyczna niebieska okrągła tablica
upamiętniająca ważne historycznie miejsce w Londynie.
Tutaj: Pierwsza siedziba Scotland Yardu

 
Jego tylne, publiczne wejście znajdowało się przy ulicy… Great Scotland Yard (czyli Wielki Szkocki Dziedziniec). Od 1874 roku w innym budynku po przeciwnej stronie tej ulicy znajdował się powszechnie znany wydział detektywistyczny (dziś jest tam ekskluzywny hotel), w którym zajmowano się głośnymi sprawami, np. prowadzono śledztwo dotyczące Kuby Rozpruwacza i przetrzymywano groźnych przestępców. Piękny edwardiański budynek z czerwonej cegły z portlandzkim kamieniem i jego zielone drzwi były świadkiem wielu historycznych wydarzeń. W czasach międzywojennych budynek służył Ministerstwu Obrony jako biuro rekrutacyjne. Policja zajmowała też wiele innych okolicznych nieruchomości, np. stajnie (policyjne patrole konne funkcjonują do dziś). 

To właśnie na Scotland Yard, jak w skrócie nazywano ulicę, jedni przychodzili szukając ratunku, a złoczyńcy omijali ją szerokim łukiem. Tak stała się synonimem siedziby londyńskiej policji.

Fot. 8 - Ulica Great Scotland Yard
Po lewej stronie - były wydział detektywistyczny,
a po prawej - tył budynku
pierwszej siedziby głównej Metropolitan Police


Fot. 9 - Były wydział detektywistyczny
Metropolitan Police

przy ulicy Great Scotland Yard

Fot. 10 - Budynek przy Great Scotland Yard w 1914 r.


Fakt pochodzenia określenia stołecznej angielskiej policji od nazwy ulicy nadal jednak nie wyjaśnia, skąd w Londynie znalazło się cokolwiek szkockiego w nazwie własnej.

Słowo Scotland nie oznacza po prostu czegoś szkockiego, tylko dosłownie należącego do Szkocji. Pochodzenie nazwy może mieć swoje źródło aż około 1000 lat temu, bo w X wieku, kiedy król Edgar Spokojny sprezentował ziemię królowi Szkocji Kennethowi III w celu zakwaterowania dworu podczas podróży do Londynu. Miejsce pełniło funkcję szkockiej ambasady, choć nigdy oficjalnie takiego statusu mu nie przyznano. 
Przez wieki nieruchomość przechodziła z rąk do rąk, w tym angielskich i rozrastała się do imponujących rozmiarów. W XVI w. została przejęta przez Henryka VIII i przemianowana na królewski pałac Whitehall, który, niestety, spłonął w 1698 r. To właśnie jeden z jego dziedzińców nosił nazwę Scotland Yard. Najstarsza znana mapa z takim oznaczeniem pochodzi z 1593 r. Z biegiem lat dziedziniec został zawężony do ulicy.


Fot. 11 - Mapa z 1680 r.
 z naniesioną w kolorze zielonym przybliżoną lokalizacją pierwszej siedziby Metropolitan Police


Istnieje jeszcze inna teoria. Na przyległym terenie, w okolicy Charing Cross był kiedyś kościół St Mary of Rouncival. Przeor tego kościoła zażądał od okolicznego farmera Adama Scotta jego ziemi, na co mamy pisemny dowód. Nazwisko Scott jest popularne do dziś. Zanim zaczęto używać nazwisk, to obok imienia, człowieka z reguły określał przydomek - jego zawód, charakterystyczna cecha, pochodzenie itp. Scott wskazuje zatem na osobę pochodzącą ze Szkocji. 200 lat później ówczesna właścicielka przekazała córce “Scottes Ground” (Ziemię Szkota), w której to nazwie wyraz ground mógł zostać zmieniony na land (i tak powstał Scotland) ze względu na fakt, że oba słowa oznaczają ziemię, choć w delikatnie różnym znaczeniu.

Dodatkowo staroangielskie słowo scotte oznaczało czynsz i nazwa mogła odnosić się po prostu do obszaru wynajmowanego.



Dziś nie możemy mieć stuprocentowej pewności co do pochodzenia szkockiej ziemi w angielskiej stolicy. Fakt ten jest zaskakujący, ale miejmy nadzieję, że historia kiedyś odsłoni choć niektóre ze swoich tajemnic.


Fot. 12 - Policjant z 1850 r.



Warto polubić
Nietypowy Londyn na Facebooku (<- kliknij link),
bo jest tam jeszcze więcej ciekawostek!



Źródła informacji:
1.    Artykuł “History of the Metropolitan Police”, www.met.police.uk/history/definition.htm, zarchiwizowany na web.archiwe.org (dostęp 16.07.2020)
2.    Artykuł “Move is planned by Scotland Yard”, Clyde H. Farnsworth, The New York Times, s. 37, 15.05.1964
3.    Artykuł “Why it is called ‘Scotland Yard’?”, Keith Skinner, Martin Fido, Alan Moss, strona internetowa History by the Yard: www.historybytheyard.co.uk (dostęp 25.07.2020)
4.    Artykuł “Scotland Yard”, Adrian Prockter, strona internetowa Know Your London: knowyourlondon.wordpress.com, 2020 (dostęp 26.07.2020)
5.    Hasło “Great Scotland Yard”, en.wikipedia.org (dostęp 16.07.2020)

Źródła fotografii/map:
Fot. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 – zdjęcia własne
Fot. 3 – autor: Stephen Richards, https://www.geograph.org.uk/photo/2679898
Fot. 10 – strona internetowa Imperial War Museum: https://www.iwm.org.uk/collections/item/object/205021927
Fot. 11 – domena publiczna z dodatkowo naniesioną informacją
Fot. 12 – domena publiczna