Fot.1 - New Scotland Yard |
Obecna lokalizacja
siedziby londyńskiej Metropolitan Police (w języku polskim jest to Policja Metropolitalna lub
Stołeczna) jest czwartym jej adresem. Określenie Scotland Yard dotyczy nazwy jej kwatery głównej, ale z biegiem
czasu rozszerzyło się i dziś kojarzone jest nie tyle z budynkiem, ale ogólnie z
londyńską policją, a głównie z jej wydziałem kryminalno-dochodzeniowym (detektywistycznym).
New Scotland Yard, jak
nazywana jest oficjalnie każda kolejna siedziba zaczynając od drugiej (new znaczy nowy), znajduje
się w budynku zwanym “Curtis Green Building”, w której nazwie Green (czyli zielony) nie oznacza koloru
(elewacja jest przecież biała), a jest nazwiskiem jego architekta.
Komenda główna leży
przy nabrzeżu Tamizy - Victoria Embankment, niemal naprzeciw London Eye po
drugiej stronie rzeki.
Fot. 2 - Obecna siedziba główna Metropolitan Police - Curtis Green Building, New Scotland Yard |
Wcześniejszą siedzibą
w latach 1967-2016 był wieżowiec niedaleko stacji Victoria, dziś już nie
istniejący.
Fot. 3 - Trzecia siedziba New Scotland Yard przy 10 Broadway |
Do wieżowca policja
przeniesiona była z trzech budynków, z których jeden z nich jest… obecną
siedzibą. Dwa sąsiadujące to tzw. Norman Shaw Buildings, piękne budynki z
czerwonej cegły powstałe na przełomie XIX i XX wieku. Obecnie są tam biura
parlamentu i siedziba opozycji.
Fot. 4 - Norman Shaw Buildings - druga siedziba New Scotland Yard |
Fot. 5 - Trzy budynki drugiej siedziby New Scotland Yard (widok z mostu Westminster) |
Pierwszą siedzibą
londyńskiej policji założonej w 1829 roku był obiekt przy Whitehall Place nr 4.
Fot. 6 - Pierwsza siedziba Scotland Yardu przy Whitehall Place |
Fot. 7 - Charakterystyczna niebieska okrągła tablica upamiętniająca ważne historycznie miejsce w Londynie. Tutaj: Pierwsza siedziba Scotland Yardu |
Jego tylne, publiczne
wejście znajdowało się przy ulicy… Great
Scotland Yard (czyli Wielki Szkocki Dziedziniec). Od 1874 roku w innym budynku po
przeciwnej stronie tej ulicy znajdował się powszechnie znany wydział
detektywistyczny (dziś jest tam ekskluzywny hotel), w którym zajmowano się
głośnymi sprawami, np. prowadzono śledztwo dotyczące Kuby Rozpruwacza i
przetrzymywano groźnych przestępców. Piękny edwardiański budynek z czerwonej cegły
z portlandzkim kamieniem i jego zielone drzwi były świadkiem wielu
historycznych wydarzeń. W czasach międzywojennych budynek służył
Ministerstwu Obrony jako biuro rekrutacyjne. Policja zajmowała też wiele innych
okolicznych nieruchomości, np. stajnie (policyjne patrole konne funkcjonują do dziś).
To właśnie na Scotland Yard, jak w skrócie nazywano ulicę, jedni przychodzili szukając ratunku, a złoczyńcy omijali ją szerokim łukiem. Tak stała się synonimem siedziby londyńskiej policji.
Fot. 8 - Ulica Great Scotland Yard Po lewej stronie - były wydział detektywistyczny, a po prawej - tył budynku pierwszej siedziby głównej Metropolitan Police |
Fot. 9 - Były wydział detektywistyczny Metropolitan Police przy ulicy Great Scotland Yard |
Fot. 10 - Budynek przy Great Scotland Yard w 1914 r. |
Fakt pochodzenia
określenia stołecznej angielskiej policji od nazwy ulicy nadal jednak nie
wyjaśnia, skąd w Londynie znalazło się cokolwiek szkockiego w nazwie własnej.
Słowo Scotland nie oznacza po prostu czegoś szkockiego, tylko dosłownie należącego do Szkocji. Pochodzenie nazwy może mieć swoje źródło aż około 1000 lat temu, bo w X wieku, kiedy król Edgar Spokojny sprezentował ziemię królowi Szkocji Kennethowi III w celu zakwaterowania dworu podczas podróży do Londynu. Miejsce pełniło funkcję szkockiej ambasady, choć nigdy oficjalnie takiego statusu mu nie przyznano.
Przez wieki nieruchomość przechodziła z rąk do rąk, w tym angielskich i rozrastała się do imponujących rozmiarów. W XVI w. została przejęta przez Henryka VIII i przemianowana na królewski pałac Whitehall, który, niestety, spłonął w 1698 r. To właśnie jeden z jego dziedzińców nosił nazwę Scotland Yard. Najstarsza znana mapa z takim oznaczeniem pochodzi z 1593 r. Z biegiem lat dziedziniec został zawężony do ulicy.
Fot. 11 - Mapa z 1680 r. z naniesioną w kolorze zielonym przybliżoną lokalizacją pierwszej siedziby Metropolitan Police |
Istnieje jeszcze inna teoria. Na przyległym terenie, w okolicy
Charing Cross był kiedyś kościół St Mary of Rouncival. Przeor tego kościoła
zażądał od okolicznego farmera Adama Scotta jego ziemi, na co mamy pisemny dowód. Nazwisko Scott jest
popularne do dziś. Zanim zaczęto używać nazwisk, to obok imienia, człowieka z
reguły określał przydomek - jego zawód, charakterystyczna cecha, pochodzenie
itp. Scott wskazuje zatem na osobę pochodzącą ze Szkocji. 200 lat później ówczesna
właścicielka przekazała córce “Scottes Ground” (Ziemię Szkota), w której to
nazwie wyraz ground mógł zostać zmieniony
na land (i tak powstał Scotland) ze
względu na fakt, że oba słowa oznaczają ziemię, choć w delikatnie różnym
znaczeniu.
Dodatkowo staroangielskie
słowo scotte oznaczało czynsz i nazwa
mogła odnosić się po prostu do obszaru wynajmowanego.
Dziś nie możemy mieć stuprocentowej
pewności co do pochodzenia szkockiej ziemi w angielskiej stolicy. Fakt ten
jest zaskakujący, ale miejmy nadzieję, że historia kiedyś odsłoni choć niektóre ze swoich tajemnic.
Warto polubić
Źródła
informacji:
1.
Artykuł
“History of the Metropolitan Police”, www.met.police.uk/history/definition.htm, zarchiwizowany na
web.archiwe.org (dostęp 16.07.2020)
2.
Artykuł
“Move is planned by Scotland Yard”, Clyde H. Farnsworth, The New York Times, s.
37, 15.05.1964
3.
Artykuł
“Why it is called ‘Scotland Yard’?”, Keith Skinner, Martin Fido, Alan Moss, strona
internetowa History by the Yard: www.historybytheyard.co.uk (dostęp 25.07.2020)
4.
Artykuł
“Scotland Yard”, Adrian Prockter, strona internetowa Know Your London:
knowyourlondon.wordpress.com, 2020 (dostęp 26.07.2020)
5.
Hasło
“Great Scotland Yard”, en.wikipedia.org (dostęp 16.07.2020)
Źródła
fotografii/map:
Fot. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9 – zdjęcia
własne
Fot. 10 – strona internetowa Imperial
War Museum: https://www.iwm.org.uk/collections/item/object/205021927
Fot. 11 – domena publiczna z dodatkowo naniesioną informacją
Fot. 12 – domena publiczna
Fot. 12 – domena publiczna